Je kon erop wachten. Het jarenlang gestaag groeiende succes van de duurzaamheidsbeweging heeft een tegenreactie opgeroepen.
In de politiek winnen partijen die de risico’s en gevolgen van klimaatverandering bagatelliseren. Maar ook op de financiële markten wordt het rempedaal ingedrukt.
Zelfs de grootste scepticus zal respect hebben voor wat de duurzaamheidsbeweging voor elkaar heeft gekregen in slechts enkele decennia. Wat begon met een roepende in de woestijn, is uiteindelijk een massale, mondiale beweging geworden. Het gaat verder dan alleen bewustwording; kijk naar het aantal elektrische auto’s en de gestegen energieproductie via zon en wind.
Met wat vertraging bereikte duurzaamheid ook de financiële markten. Het is verstandig dat beursgenoteerde ondernemingen de kansen en risico’s van klimaatverandering in beeld brengen. Ze hebben zelfs de plicht hun aandeelhouders te informeren over de gevolgen voor hun toekomstige verdienmodel en risicoprofiel. Hierbij moeten ze rekening houden met dwingende overheidsmaatregelen, waarbij zelfs hun license to operate en voortbestaan in gevaar kunnen komen.
Veel professionele partijen die het vermogen van klanten of gepensioneerden beheren, hebben de afgelopen jaren duurzaamheid omarmd. Veelal onder de paraplu van ESG, waar duurzaamheid, sociale factoren en governance worden meegewogen. Die weging is een uitdaging, niet alleen door meetproblemen, maar vooral omdat de E, S en G soms lijnrecht tegenover elkaar staan. Zo is de sluiting van een verouderde staalfabriek goed voor het milieu, maar pijnlijk voor de lokale staalarbeider.
Waar anders dan in de kapitalistische Verenigde Staten zijn professionele beleggers als BlackRock recentelijk onder vuur komen te liggen. Enkele geschrokken professionals zijn ineens minder stellig in het uitsluiten van beleggingen die niet voldoen aan ESG-criteria.
Pijnlijk. Toch kun je vraagtekens zetten bij professionele beleggers die keuzes maken die verder gaan dan – of zelfs in strijd zijn met – hun mandaat. Het is natuurlijk geweldig wanneer rendement en duurzaamheid hand in hand gaan. Maar als een mandaat dat gebaseerd is op langetermijnrendement ondergeschikt wordt aan eigen morele opvattingen, doen ze goed met andermans geld.
Errol Keyner is adjunct-directeur van de VEB